Όπως και όλα τα άλλα σημεία του σώματος, έτσι και το ουροποιητικό σύστημα κινδυνεύει να νοσήσει από κάποιο τύπο καρκίνου.

Οι όγκοι χωρίζονται σε καλοήθεις και κακοήθεις.

Με τον όρο καλοήθης χαρακτηρίζεται ένας όγκος ο οποίος δεν μεθίσταται, δεν διηθεί και δεν διαιρείται αλόγιστα.

Η μη μετάσταση συνδέεται με καλύτερη πρόγνωση της νόσου. Με τον όρο κακοήθεια αναφερόμαστε στους όγκους εκείνους, όπου τα ανώμαλα κύτταρά τους διαιρούνται ανεξέλεγκτα, διηθούν παρακείμενους ιστούς ή πραγματοποιούν μεταστάσεις σε άλλα όργανα.

Η χειρουργική είναι κύρια προσέγγιση στην αντιμετώπιση των όγκων του ουροποιητικού, η οποία ανάλογα με το στάδιο και την ιστοπαθολογική εικόνα του όγκου μπορεί να συνδυαστεί και με άλλες ογκολογικές θεραπείες, όπως η ακτινοθεραπεία, η χημειοθεραπεία και οι νεώτερες στοχευμένες θεραπείες.

Η κλασική ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, αλλά και οι νεώτερες χειρουργικές τεχνικές, όπως η λαπαροσκοπική και η ρομποτική, επιτυγχάνουν ριζική ογκολογική θεραπεία με ελάχιστο τραυματισμό των υγιών ιστών.

Τα νεοπλάσματα που εμφανίζονται στο ουροποιητικό και στο ανδρικό γεννητικό σύστημα είναι:

• Ο καρκίνος του νεφρού
• Οι κακοήθειες των επινεφριδίων
• Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης, των ουρητήρων, της ουρήθρας
• Ο καρκίνος του προστάτη
• Ο καρκίνος των όρχεων
• Ο καρκίνος του πέους.

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία ενός κακοήθους νεοπλάσματος του ουροποιητικού, πριν ακόμα αυτό αναπτύξει τα χαρακτηριστικά του, μπορεί να προσδώσει τελείως διαφορετική πορεία και πρόγνωση και σε κάποιες περιπτώσεις να σώσει τη ζωή του ασθενούς.

Καρκίνος του νεφρού

Ο καρκίνος στο συγκεκριμένο όργανο ξεκινά από τα κύτταρα των μικρών σωληναρίων του νεφρού. Αυτά τα σωληνάρια λειτουργούν ως φίλτρα για το αίμα και τα ούρα και βρίσκονται στο εσωτερικό και στο κέντρο του νεφρού.

Προσβάλλει και τα δύο φύλα και τα νέα κρούσματα αγγίζουν τα 54.000 κάθε χρόνο, μόνο στις ΗΠΑ. Ο συχνότερος καρκίνος του νεφρού είναι το λεγόμενο νεφροκυτταρικό καρκίνωμα. Αν διαγνωστεί έγκαιρα, οι πιθανότητες επιβίωσης των ασθενών με καρκίνο του νεφρού κυμαίνεται μεταξύ 79% και 100%.

Θεραπευτικά, ο καρκίνος του νεφρού είναι αρκετά ανθεκτικός στην ακτινοβολία και στη χημειοθεραπεία. Η αφαίρεση του νεφρού ή του νεφρικού όγκου είναι η λύση που προτείνεται στον ασθενή.

Καρκίνος της ουροδόχου κύστης, των ουρητήρων & της ουρήθρας

Τα κύρια συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης είναι η αιματουρία, η δυσουρία, η συχνουρία, και η επείγουσα ούρηση. Η αιτία που τον προκαλεί όμως, παραμένει άγνωστη. Παράγοντες όπως το κάπνισμα, η έκθεση του ατόμου σε επικίνδυνες χημικές ουσίες στον εργασιακό του χώρο, μια παρατεταμένη λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος κ.ά. μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνισή του. Εντοπίζονται τέσσερις διαφορετικοί τύποι καρκίνου της ουροδόχου κύστης (ουροθηλιακό καρκίνωμα, εκ πλακώδων κυττάρων καρκίνωμα, αδενοκαρκίνωμα,  μικροκυτταρικό καρκίνωμα)  καθένας από τους οποίους χρήζει διαφορετικής αντιμετώπισης.

Ο καρκίνος της αποχετευτικής μοίρας (της νεφρικής πυέλου & του ουρητήρα) δεν διαφέρουν αιτιολογικά από τον καρκίνο του νεφρού, ενώ το πρώτο σύμπτωμά τους είναι η μακροχρόνια αιματουρία. Και σε αυτή την περίπτωση, η χειρουργική αντιμετώπιση κρίνεται απαραίτητη, ενώ η εφαρμογή στον ασθενή συστηματικής χημειοθεραπείας γίνεται μόνο σε περιπτώσεις μεταστάσεων.

Ο καρκίνος της ουρήθρας στον άνδρα, αλλά και στη γυναίκα, εμφανίζονται σπάνια. Για τον λόγο αυτό, στον συγκεκριμένο καρκίνο οι θεράποντες ιατροί δεν ακολουθούν κάποιο συγκεκριμένο θεραπευτικό πλαίσιο. Ο ρόλος της ακτινοβολίας θεωρείται βασικός και η συμβολή του αδιαμφισβήτητη.

Κακοήθειες των επινεφριδίων

Τα επινεφρίδια είναι δύο μικροί ενδοκρινείς αδένες, ένας πάνω από κάθε νεφρό, που παράγουν δύο κατηγορίες ορμονών: τις στεροειδείς ορμόνες από το εξωτερικό τμήμα τους που ονομάζεται φλοιώδης μοίρα και τις κατεχολαμίνες από το εσωτερικό τμήμα τους, που ονομάζεται μυελώδης μοίρα.

Τα επινεφριδικά νεοπλάσματα είναι από τα πιο συχνά νεοπλάσματα στον άνθρωπο, ενώ δεν έχει διευκρινιστεί αν υπάρχει μεγαλύτερη συχνότητα  εμφάνισής τους στον ανδρικό ή στον γυναικείο πληθυσμό.  Παρατηρούνται περισσότερο σε μεγαλύτερες ηλικίες, ενώ τα πιο συχνά συμπτώματά τους είναι η απώλεια βάρους, ο πυρετός, τα κοιλιακά άλγη ή/και η πίεση της κάτω κοίλης φλέβας.

Τυχόν εμφάνιση άλλου καρκίνου στο παρελθόν είναι βασικό στοιχείο για την αξιολόγηση ενός επινεφριδικού τυχαιώματος, καθώς θέτει πάντα το ενδεχόμενο μετάστασης στα επινεφρίδια. Άλλα στοιχεία για κακοήθεια είναι η παρουσία αιμορραγιών ή νεκρώσεων στο εσωτερικό του μορφώματος, όπως επίσης απεικονιστικά ευρήματα διήθησης γειτονικών οργάνων, διογκωμένων λεμφαδένων ή μεταστάσεων. Από τα ευρήματα του απεικονιστικού και του εργαστηριακού ελέγχου εξαρτάται η αντιμετώπιση των επινεφριδικών τυχαιωμάτων. Η παρακολούθησή τους πρέπει να συνεχίζεται ακόμη και μετά το πέρας 4 χρόνων.

Καρκίνος του προστάτη

Ο καρκίνος του προστάτη είναι ένα είδος καρκίνου, που αναπτύσσεται στον προστάτη αδένα του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Οι περισσότεροι καρκίνοι αναπτύσσονται με αργούς ρυθμούς, ωστόσο η νόσος μπορεί να έχει και επιθετική μορφή. Τα καρκινικά κύτταρα είναι δυνατό να κάνουν μετάσταση και σε άλλα μέρη του σώματος, όπως στα οστά και στους λεμφαδένες. Ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να προκαλέσει πολλά προβλήματα τα οποία επηρεάζουν την καθημερινότητα των ανδρών, όπως πόνο, δυσκολία στην ούρηση, προβλήματα κατά τη συνουσία και στυτική δυσλειτουργία.

Οι ρυθμοί ανίχνευσης του καρκίνου του προστάτη ποικίλλουν ανά την υφήλιο, με την Νοτιοανατολική Ασία να παρουσιάζει τα πιο χαμηλά ποσοστά, και την Ευρώπη και τις ΗΠΑ τα υψηλότερα. Ο καρκίνος του προστάτη εμφανίζεται περισσότερο σε ηλικίες άνω των 50 ετών.

Πολλοί παράγοντες, κυρίως γενετικοί και διατροφικοί, έχουν ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη αυτού του είδους καρκίνου.

Η παρουσία καρκίνου του προστάτη καθορίζεται από τα συμπτώματα, την κλινική εξέταση, το PSA τεστ και τη βιοψία.

Καρκίνος των όρχεων

Ο καρκίνος των όρχεων είναι από τις λίγες εκείνες περιπτώσεις καρκίνου που αν ανιχνευτεί νωρίς, οι ασθενείς  έχουν υψηλές πιθανότητες να θεραπευθούν. Το 95% των ασθενών με καρκίνο όρχεων θα εξασφαλίσει την 5ετή επιβίωση μετά τη διάγνωση. Δυστυχώς όμως, ένας στους δύο ασθενείς δεν αναζητά θεραπεία εγκαίρως, με αποτέλεσμα όταν φτάνει στον γιατρό, ο καρκίνος να έχει εξαπλωθεί πέρα από τους όρχεις και σε άλλες περιοχές του σώματος.

Οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του συγκεκριμένου καρκίνου ποικίλλουν, ενώ οι άνδρες με κρυψορχία, ακόμη κι αν έχουν αντιμετωπίσει χειρουργικά την κατάσταση, έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου των όρχεων. Άλλοι παράγοντες κινδύνου είναι οι καταστάσεις μη φυσιολογικής ανάπτυξη των όρχεων, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου των όρχεων, καθώς και μια γενετική κατάσταση που είναι γνωστή ως σύνδρομο Klinefelter.

Άλλα συμπτώματα του καρκίνου των όρχεων περιλαμβάνουν:

• πόνο ή πρήξιμο στους όρχεις,
• εξογκώματα ή οζίδια στους όρχεις, επώδυνα ή μη,
• αύξηση του μεγέθους των όρχεων,
• πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς, της πλάτης, ή στη βουβωνική χώρα, και
• οίδημα του οσχέου ή συλλογή υγρού στο όσχεο.

Η θεραπευτική οδός που θα ακολουθηθεί, εξαρτάται κυρίως από την ηλικία του ασθενή.

Καρκίνος του πέους

Ο καρκίνος του πέους είναι μία σπάνια κακοήθεια, σημαντικός αιτιολογικός παράγοντας για την οποία, είναι ο χρόνιος ερεθισμός από το σμήγμα που παράγεται φυσιολογικά στην περιοχή.

Οι πιθανότητες εμφάνισης κακοήθειας στο πέος αυξάνονται ακόμη περισσότερο, όταν συνυπάρχει φίμωση που δεν επιτρέπει την απομάκρυνσή του ή αν δεν γίνεται σωστή εφαρμογή των κανόνων τοπικής υγιεινής.

Ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) και ειδικά οι υποτύποι 16 και 18, οι οποίοι προκαλούν καρκίνο και στον τράχηλο της μήτρας έχουν επίσης συνδεθεί με την ανάπτυξη καρκίνου του πέους.

Επίσης, το κάπνισμα είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας που σχετίζεται με την εμφάνιση καρκίνου του πέους.

Και σε αυτή την περίπτωση, η έγκαιρη διάγνωση παίζει καταλυτικό ρόλο στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Η θεραπευτική κατεύθυνση, όπως και η επιβίωση του ασθενή μετά τη διάγνωση, εξαρτάται από την εξάπλωση της νόσου.