Όταν ο άνδρας περάσει τα σαράντα, συνήθως αυξάνεται το μέγεθος του προστάτη αδένα του και προκαλούνται διαταραχές στην ούρηση. Όσο νωρίτερα ζητήσει τη συνδρομή ουρολόγου τόσο καλύτερα!
Όταν ο προστάτης μεγαλώνει, η κύστη υποφέρει, γιατί αποθηκεύει και αποβάλει τα ούρα. Για να ξεπεράσει το εμπόδιο του προστάτη, ο μυς της κύστης υπερτρέφεται, για να πιέζει τα ούρα προκειμένου να ξεπεράσουν την απόφραξη. Ωστόσο, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη δεν έχει καμία σχέση με τον καρκίνο του προστάτη. Είναι συχνή πάθηση: θα εκδηλωθεί στους 4/10 άνδρες μεταξύ 50 και 60 ετών: οι αριθμοί αυξάνονται ανά δεκαετία ζωής.
Παχυσαρκία, καθιστική ζωή, μεταβολικό σύνδρομο, προβλήματα στύσης και κληρονομικό ιστορικό αποτελούν ενοχοποιητικούς παράγοντες για την εμφάνιση καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη. Με δεδομένο ότι η τεστοστερόνη καθορίζει την ανάπτυξη του προστάτη, άντρες με υπογοναδισμό, δηλαδή έλλειψη τεστοστερόνης, σπάνια εκδηλώνουν τη νόσο.
Τα «ένοχα» συμπτώματα
Τα συμπτώματα αφορούν στην αποθήκευση των ούρων στην κύστη αλλά και στην αποβολή τους από την κύστη (ούρηση)
✔ Συχνουρία. Συχνή ανάγκη για ούρηση ακόμη και για μικρές ποσότητες.
✔ Νυκτουρία. Ο ασθενής ξυπνά και νύχτα για να ουρήσει.
✔ Επιτακτική ούρηση & ακράτεια από έπειξη. Η ούρηση δεν αναβάλλεται ή ο ασθενής δεν προλαβαίνει καν να πάει στην τουαλέτα.
✔ Προβλήματα στην ούρηση. Μείωση της ροής ή της ακτίνας των ούρων, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης ή διακοπτόμενη, απώλεια σταγόνων μετά το τέλος της ούρησης, αίσθηση ότι η κύστη δεν άδειασε εντελώς ή και πλήρης αδυναμία ούρησης (επίσχεση ούρων): ο πόνος της επίσχεσης είναι αφόρητος και τοποθετείται καθετήρας.
✔ Πόνος στην κύστη κατά την ούρηση.
✔ Στυτική δυσλειτουργία.
Η υπερτροφία του προστάτη προκαλεί προβλήματα στην επαγγελματική και κοινωνική ζωή του άνδρα. Αναγκάζεται να επισκέπτεται διαρκώς την τουαλέτα, ο ύπνος του διαταράσσεται και αισθάνεται μόνιμη κόπωση. Το ότι μπορεί να λερώσει το παντελόνι του ή να εμφανίσει στυτική δυσλειτουργία τον γεμίζει ντροπή και ίσως εμφανίσει κατάθλιψη.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Με τη λήψη ιατρικού ιστορικού και κλινική εξέταση με δακτυλική εξέταση του προστάτη, από τον πρωκτό. Η δακτυλοσκόπηση αν και είναι δυσάρεστη για τον άνδρα και τον κάνει να αποφεύγει την επίσκεψη στον ουρολόγο, είναι πολύτιμη: δίνει πληροφορίες για το μέγεθος του αδένα, τη σύστασή του και εικόνα για ενδεχόμενη σκληρία του προστάτη, η οποία είναι ύποπτη για παράλληλη ύπαρξη καρκίνου του προστάτη. Η ουροροομετρία μετρά όχι μόνο τη ροή αλλά και την ποσότητα των ούρων που αποβάλλονται όπως και τον χρόνο της ούρησης. Με τη βοήθεια υπερήχων, διαπιστώνεται αν μετά την ούρηση μένουν ούρα στην κύστη. Τον έλεγχο συμπληρώνει υπερηχογράφημα των νεφρών. Η ειδική κεφαλή υπερήχων, που εισάγεται από το ορθό είναι το διορθικό υπερηχογράφημα του προστάτη.
Τρόποι θεραπείας
Ενεργητική παρακολούθηση. Αφορά ασθενείς με ήπια συμπτώματα, τα οποία δεν προκαλούν σημαντικές επιπτώσεις στην καθημερινότητά τους. Περιλαμβάνει τακτικές επισκέψεις στον ουρολόγο, έλεγχο των υγρών πριν τη βραδινή κατάκλιση, θεραπεία κάθε πιθανής δυσκοιλιότητας και δραστική μείωση ή αποφυγή του καφέ και του αλκοόλ.
Φαρμακευτική αγωγή. Την καθορίζουν το μέγεθος του προστάτη, τα συμπτώματα αλλά και η λειτουργία της κύστης. Όταν η υπερδραστηριότητά της κύστης συνυπάρχει με συχνουρία, νυκτουρία και η επιτακτική ούρηση, χορηγούνται φάρμακα, τα λεγόμενα αντιχολινεργικά φάρμακα. Άλλα φάρμακα στόχο έχουν να περιορίσουν τη δράση της νoρεπινεφρίνης, ουσία που προκαλεί σύσπαση του αυχένα της κύστης και του προστάτη, όταν συνδέεται σε ειδικούς υποδοχείς, τους αδρενεργικούς υποδοχείς. Τέλος, οι αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5, που αντιμετωπίζουν τη στυτική δυσλειτουργία, βελτιώνουν αποτελεσματικά και τα συμπτώματα της ούρησης σε ασθενείς που πάσχουν από υπερπλασία προστάτη.
Χειρουργικές θεραπείες. Θεωρούνται αποτελεσματικότερες από τη φαρμακευτική αγωγή. Πιθανοί κίνδυνοι απορρέουν από την προεγχειρητική κατάσταση του ασθενούς και ενδεχόμενα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει. Είναι είτε ανοικτές (με τομή) είτε ενδοσκοπικές (μέσα από ειδικό ενδοσκόπιο που μπαίνει μέσα στην ουρήθρα). Για παράδειγμα η διουρηθρική προστατεκτομή είναι η πιο συχνή χειρουργική θεραπεία για προστάτες μέχρι 80 γραμμάρια ενώ υπάρχουν και λιγότερο επεμβατικές μέθοδοι όπως η laser προστατεκτομή. Ο ουρολόγος θα υποδείξει τη θεραπευτική μέθοδο. Ο τακτικός έλεγχος του προστάτη ξεκινά περίπου από τα 50 ή από τα 40 αν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό.