Η πέτρα στα νεφρά είναι μια σκληρή μάζα που αναπτύσσεται από κρυστάλλους που διαχωρίζονται από τα ούρα εντός του ουροποιητικού. Το πιο κοινό είδος λίθων αποτελείται από ασβέστιο σε συνδυασμό με οξαλικά ή φωσφορικά, στοιχεία της διατροφής που συναντώνται σε οστά και μυς.

Η ουρολιθίαση είναι μια πολύ συχνή πάθηση του ουροποιητικού συστήματος: είναι η τρίτη σε σειρά συχνότητας μετά τις ουρολοιμώξεις και τις παθήσεις του προστάτη.

Για τη διάγνωσή της απαιτείται απλή ακτινογραφία νεφρών, ουρητήρων και κύστης. Το υπερηχογράφημα δίνει στη διάγνωση συμπληρωματικές πληροφορίες. Αν υπάρχει διαγνωστικό πρόβλημα συστήνεται αξονική πυελογραφία.

Για την απομάκρυνση των λίθων εφαρμόζονται σήμερα αποτελεσματικές και λιγότερο επεμβατικές μέθοδοι: εξωσωματική λιθοτριψία, ουρητηροσκοπική και διαδερμική νεφρολιθοτριψία.

Η εξωσωματική λιθοτριψία – με την εξωτερική χρήση κυμάτων κρούσης- έχει καλύτερα αποτελέσματα στους λίθους του νεφρού και στο αρχικό τμήμα του ουρητήρα. Αντιμετωπίζει όλα σχεδόν τα είδη λίθων. Στους νεότερης γενιάς λιθοτρίπτες χρησιμοποιείται ηλεκτρομαγνητική ενέργεια.

Κατά την ουρητηροσκόπηση, ένα μακρύ και λεπτό όργανο, το ουρητηροσκόπιο, προωθείται διαμέσου της ουρήθρας και της κύστης στον ουρητήρα μέχρι το σημείο που βρίσκεται ο λίθος. Μέσα από το όργανο αυτό εισάγονται οι λιθοτρίπτες (laser ή πνευματικός) και οι ειδικές λαβίδες που τον συλλαμβάνουν και τον αφαιρούν.

Η διαδερμική λιθοτριψία ενδείκνυται για λίθους που δεν αντιμετωπίζονται με εξωσωματική λιθοτριψία: μεγαλύτερους από 2.5 εκ., κοραλλιογενείς, σκληρούς ή λίθους σε ασθενείς με δυσμορφία σκελετού και μεγάλη παχυσαρκία.

Η λιθίαση της ουροδόχου κύστης αντιμετωπίζεται ενδοσκοπικά, με τη χρήση ενδοσκοπίου και ακτινών laser ή με πνευματικό λιθοτρίπτη.

Η εξωσωματική λιθοτριψία και η διαδερμική νεφρολιθοτριψία αντενδείκνυνται κατά την εγκυμοσύνη.