ουρική αρθρίτιδα, ουρικό οξύ, αρθρώσεις, πουρίνες, κολχικίνη

Η ουρική αρθρίτιδα είναι φλεγμονώδης πάθηση των αρθρώσεων, που την προκαλεί η συσσώρευση κρυστάλλων από ουρικό οξύ στις αρθρώσεις. Οξύς πόνος στην πληγείσα άρθρωση, ξεφλούδισμα του δέρματος στη γύρω περιοχή, κοκκινίλα και πυρετός τα συμπτώματά της και μπορεί να αποβεί επικίνδυνη.  Παλιά την έλεγαν «ποδάγρα» γιατί συνήθως πλήττει το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού.

Οι πουρίνες, οι οποίες βρίσκονται σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες αλλά και σε δημοφιλή ποτά, αυξάνουν τον κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας.

Μπύρα. Έχει συνδεθεί επιστημονικά με συμπτώματα ουρικής αρθρίτιδας. Ασθενείς που καταναλώνουν 350 ml μπύρας ημερησίως έχουν  1,5 φορά μεγαλύτερη πιθανότητα να εκδηλώσουν ουρική αρθρίτιδα σε σύγκριση με όσους δεν καταναλώνουν καθόλου μπύρα.

Αλκοόλ. Αναγκάζει τα νεφρά να αποβάλλουν αλκοόλη αντί για ουρικό οξύ, αυξάνοντας την ποσότητα του στο αίμα.

Αναψυκτικά. Μόνο ένα ζαχαρούχο αναψυκτικό ημερησίως, εκτιμάται ότι διπλασιάζει στη γυναίκα τον κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας  σε σύγκριση με γυναίκα που καταναλώνει ένα αναψυκτικό το μήνα.

Χυμός πορτοκάλι. Έρευνες έδειξαν ότι οι χυμοί με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο ουρικής αρθρίτιδας. Η φρουκτόζη είναι σάκχαρο που προστίθεται τεχνητά στα αναψυκτικά, αλλά υπάρχει και με φυσικό τρόπο στο χυμό του πορτοκαλιού.

Κεφάλαιο πρόληψη

Όσοι  έχουν αυξημένα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα, χωρίς να έχουν προσβληθεί από οξεία αρθρίτιδα δεν είναι απαραίτητο να καταφύγουν σε φαρμακευτική αγωγή για να το μειώσουν. Μόνο ένα ποσοστό κάτω του 15%, θα εμφανίσει χρόνια ουρική αρθρίτιδα και μάλιστα μετά αρκετά χρόνια.

Η πρόληψη κάνει θαύματα:

Αποφεύγουμε τρόφιμα με μεγάλη περιεκτικότητα σε πουρίνες.  Εντόσθια, ζωμός κρέατος, μύδια, στρείδια, αυγοτάραχο, σαρδέλες, ρέγγα κ.α

Ναι στα φρούτα. Δεν περιέχουν πουρίνες ενώ όσα είναι πλούσια σε βιταμίνη C, συμβάλουν στην πρόληψη της ουρικής αρθρίτιδας.

Ναι σε βρώμη, γλυκοπατάτες, φασόλια και λαχανικά. Επεξεργασμένοι υδατάνθρακες, όπως άσπρο ψωμί και ζυμαρικά έχουν μεν πολύ λίγες πουρίνες αλλά μπορεί να αυξήσουν το σωματικό βάρος.

Ναι σε φακές και σπαράγγια. Κι αυτό γιατί έχουν λιγότερες πουρίνες.

Σωστό βάρος.

Αποφεύγουμε τα οινοπνευματώδη.

Επαρκής ενυδάτωση.

Αποφεύγουμε τους  μικροτραυματισμούς, αθλούμενοι ή εργαζόμενοι.

Ο  θεράπων ιατρός θα αποφασίσει αν θα διακόψει ή αν θα  αντικαταστήσει φάρμακά σας,  τα οποία αυξάνουν το ουρικό οξύ στο αίμα.

Πώς παράγεται το ουρικό οξύ;

Αν  τα επίπεδα ουρικού οξέος στο αίμα υπερβούν τα 10 mg/dL, αυξάνεται κατακόρυφα ο κίνδυνος εμφάνισης ουρικής αρθρίτιδας. Το ουρικό οξύ  παράγεται φυσικά από τον μεταβολισμό των πουρινών των τροφών τροφές και αποβάλλεται από τα νεφρά.  Αν αυξηθεί η παραγωγή του ή αποβάλλεται με μειωμένους ρυθμούς, τότε  αυξάνονται τα επίπεδά του στο αίμα και προκαλείται υπερουριχαιμία, δηλ. εναποτίθεται μέσα στις αρθρώσεις με τη μορφή κρυστάλλων ένα άλας του ουρικού οξέος, το ουρικό μονονάτριο.

Οι  άνδρες προσβάλλονται συχνότερα, κυρίως μετά τα 50. Πριν το πρώτο επεισόδιο οξείας ουρικής αρθρίτιδας συνήθως προηγείται μια μακρά περίοδος  ασυμπτωματικής υπερουριχαιμίας, συχνή στο γενικό πληθυσμό: ωστόσο υπολογίζεται  ότι μόνο 10-15%  ατόμων με συνεχή και υψηλή υπερουριχαιμία θα εκδηλώσει τελικά ουρική αρθρίτιδα, μάλλον μετά δεκαετίες.

Οξεία ουρική αρθρίτιδα μπορεί να προκαλέσει η γρήγορη μεταβολή των επιπέδων ουρικού οξέος που μπορεί να προκληθεί από επαναλαμβανόμενους μικροτραυματισμούς μιας άρθρωσης, μεγάλη κατανάλωση οινοπνεύματος και φάρμακα (διουρητικά κ.α)

Εκτός από την άρθρωση της βάσης του μεγάλου δακτύλου του ποδιού μπορεί να προσβληθούν άλλες αρθρώσεις των ποδιών, τα γόνατα και σπανιότερα καρποί, αγκώνες και αρθρώσεις των χεριών. Ένα πρώτο επεισόδιο μπορεί να υποχωρήσει ακόμη και χωρίς θεραπεία σε μία ή δύο εβδομάδες. Με την πάροδο του χρόνου οι προσβολές γίνονται συχνότερες, πιο παρατεταμένες και σε περισσότερες αρθρώσεις. Αν δεν εφαρμοστεί η κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, η νόσος εξελίσσεται σε χρόνια ουρική αρθρίτιδα.  Η ένταση του χρόνιου πόνου αυξάνεται συνεχώς και αν δεν εφαρμοσθεί κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, σταδιακά οι καταστροφικές βλάβες στις αρθρώσεις οδηγούν σε παραμορφωτική πολυαρθρίτιδα. Φαρμακευτικά, η οξεία ουρική αρθρίτιδα, αντιμετωπίζεται με κολχικίνη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και λυκοκορτικοειδή (κορτιζόνη).

 

Ο Δρ. Σπυρίδων Γκούβαλης είναι Χειρουργός Oυρολόγος, εξειδικευμένος στις νεώτερες τεχνικές της ουρολογικής χειρουργικής και στις πιο σύγχρονες διαγνωστικές μεθόδους.