Το σπλαχνικό λίπος, δηλαδή που το λίπος που περιβάλλει τα όργανα στο εσωτερικό της κοιλιάς κρύβει κινδύνους για την υγεία και μάλιστα σοβαρούς.
Δεν αποτελεί απλά ένα αισθητικό πρόβλημα…
Το λίπος αποθηκεύεται είτε υποδόρια- λίγο κάτω από το δέρμα- είτε ενδομυικά – διάσπαρτο στους μύες- είτε σπλαχνικά, δηλαδή στην περιοχή της κοιλιάς, γύρω από τα εσωτερικά όργανα (συκώτι, πάγκρεας και έντερο).
Παλαιότερα, τα λιπώδη κύτταρα θεωρούνταν αδρανείς αποθήκες λίπους. Ωστόσο, η επιστημονική έρευνα κατέδειξε ότι είναι ενεργά κύτταρα που εκκρίνουν ορμόνες, οι οποίες επηρεάζουν τους άλλους ιστούς. Λειτουργούν όπως κι ένας αδένας του σώματος, όπως για παράδειγμα το πάγκρεας. Ειδικά τα κύτταρα του σπλαχνικού λίπους, ενοχοποιούνται για σοβαρές παθήσεις όπως καρδιαγγειακά, διαβήτης, άνοια αλλά και νεοπλασίες σε μαστό και παχύ έντερο. Ωστόσο δεν είναι όλες οι αποθήκες λίπους ίδιες. Αν και το λίπος ποτέ δεν είναι επιθυμητό, είναι πάντως προτιμότερο να έχει αποθηκευτεί στην περιφέρεια και στους γλουτούς.
Οι ορμόνες που εκκρίνει το λίπος και θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνες είναι οι κυτοκίνες, οι οποίες αυξάνουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και η RBP4 η οποία εκτιμάται ότι επιτείνει την ινσουλινοαντίσταση, συμβάλλοντας στην εμφάνιση διαβήτη τύπου ΙΙ. Επιπρόσθετα, το σπλαχνικό λίπος βρίσκεται κοντά στην πυλαία φλέβα, η οποία μεταφέρει αίμα από την περιοχή των εντέρων πίσω στο ήπαρ. Έτσι, οι ουσίες που εκκρίνει το σπλαχνικό λίπος μεταφέρονται στο ήπαρ, επηρεάζοντας την παραγωγή λιπιδίων, δηλαδή αυξάνουν την «κακή» χοληστερόλη (LDL) και μειώνουν την «καλή».
Το φύλο – με τους άνδρες να είναι περισσότερο επιρρεπείς- κληρονομικοί και ορμονικοί παράγοντες, σχετίζονται με τη συσσώρευση λίπους στην κοιλιά. Οι γυναίκες είναι πιθανότερο να αποκτήσουν σπλαχνικό λίπος κατά την εμμηνόπαυση, γιατί τα οιστρογόνα δείχνουν να τις προστατεύουν. Για την παχυσαρκία ενοχοποιούνται και τρόφιμα πλούσια σε οιστρογονικές ενώσεις, το πολύ κρέας, η υπερβολική φρουκτόζη αλλά και συγκεκριμένα στεροειδή, που συνήθως αποτελούν μέρος φαρμακευτικής αγωγής.
Ο απλούστερος δείκτης του σπλαχνικού λίπους είναι η περιφέρεια μέσης. Περίπου το 10% του λίπους μας αποθηκεύεται στα σπλάχνα, οπότε, οι υπέρβαροι, πιθανότατα έχουν αυξημένο σπλαχνικό λίπος.
Τί να κάνω;
Αν έχετε σπλαχνικό λίπος, αλλάξτε τρόπο ζωής!
Άσκηση. Η επίδραση της άσκησης στο σπλαχνικό λίπος είναι σημαντικότερη ίσως και από τη διατροφή. Σύμφωνα με έρευνες, υπέρβαρα άτομα με καλή φυσική κατάσταση έχουν χαμηλότερο σπλαχνικό λίπος σε σύγκριση με υπέρβαρα που έχουν κακή φυσική κατάσταση. Δεν είναι λοιπόν απαραίτητο η ζυγαριά δείξει θετικά αποτελέσματα, για να επιτευχθεί απώλεια σπλαχνικού λίπους. Γυμναστείτε καθημερινά, μισή ώρα την ημέρα. Αν επιτύχετε φυσική δραστηριότητα μία ώρα την ημέρα, μέσα σε τρεις μήνες, θα έχετε απωλέσει το 30% του σπλαχνικού λίπους σας.
Ισορροπημένη διατροφή. Πίνετε άφθονο νερό και κόψτε… μαχαίρι τα σάκχαρα (κυρίως αναψυκτικά και ενεργειακά ποτά). Καταναλώστε φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες. Όχι στα επεξεργασμένα ζυμαρικά και στο ψωμί. Από λευκά κρέατα, προτιμήστε κοτόπουλο, γαλοπούλα και κουνέλι, από τα αυγά καταναλώστε το ασπράδι τους και εντάξτε στη διατροφή σας, θαλασσινά, ψάρι και γάλα/γιαούρτι με λίγα λιπαρά. Ωφέλιμα είναι και ελαιόλαδο, ξηροί καρποί και αβοκάντο. Μην τσιμπολογάτε! Προτιμήστε μικρά πιάτα για τις μερίδες σας: έτσι θα μειώσετε και τον ημερήσιο αριθμό θερμίδων που λαμβάνετε.
Έλεγχος του στρες. Η κορτιζόλη, ευνοεί την ενδοσπλαχνική συγκέντρωση λίπους και το στρες ευνοεί την παραγωγή της. Αναπτύξτε μηχανισμούς για να ελέγχετε το άγχος σας.
Ύπνος. Κοιμηθείτε τουλάχιστον 6 με 7 ώρες την ημέρα. Ο επαρκής ύπνος, σχετίζεται με το μειωμένο ενδοκοιλιακό λίπος. Όμως, και ο πολύωρος ύπνος -πάνω από 8 ώρες το 24ωρο- αυξάνει το σπλαχνικό λίπος.