Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να αναπτύξει πέτρα στα νεφρά. Αν είστε επιρρεπής στην εμφάνιση λίθων, είναι σημαντικό να είστε προσεκτικοί και να λάβετε μέτρα προκειμένου να την προλάβετε. Η γνώση των συμπτωμάτων είναι μία βασική παράμετρος που θα βοηθήσει στην έγκαιρη αντιμετώπισή τους.

Τα συμπτώματα της λιθίασης περιλαμβάνουν πόνο στην πλάτη, αίμα στα ούρα, δυσκολία στην ούρηση, ουρολοιμώξεις, υπερβολικό πόνο στην κοιλιακή χώρα.

Για πέτρες σε νεφρά, ουρητήρα ή  ουροδόχο κύστη νέες μέθοδοι παρέμβασης όπως η εξωσωματική λιθοτριψία – πρώτη επιλογή σε πέτρες του νεφρού και του ουρητήρα και η ουρητηροσκόπηση- δίνουν αποτελεσματική λύση χωρίς χειρουργείο.

Πού οφείλονται οι πέτρες;

Η λιθίαση αποτελεί την τρίτη συχνότερη ουρολογική πάθηση μετά τις λοιμώξεις του ουροποιητικού και τις παθολογικές καταστάσεις του προστάτη. Πρόκειται δε για μια νόσο τόσο συχνή που αναφέρεται εδώ και πολλούς αιώνες.

Σύμφωνα με επιδημιολογικές μελέτες, η λιθίαση αφορά περίπου στο 4-6% του γενικού πληθυσμού. Για την αιτιολογία της  έχουν διατυπωθεί πολλές υποθέσεις όπως η θεωρία του matrix, η θεωρία του υπερκορεσμού και η θεωρία των αναστολέων λιθίασης.

Η αντιμετώπιση της λιθίασης του ουροποιητικού μέχρι πριν 25 χρόνια περιλάμβανε την αφαίρεση των λίθων με ανοικτή χειρουργική επέμβαση ή τη συμπτωματική θεραπεία με αναλγητικά εν αναμονή της αυτόματης αποβολής της πέτρας.

Ωστόσο, η ανάπτυξη νέων ιατρικών εργαλείων έχει συμβάλει στην ενδοσκοπική αφαίρεση της πέτρας. Έτσι, ο ασθενής πλέον αναρρώνει ευκολότερα και με λιγότερες παρενέργειες.

Ο ασθενής μπορεί πλέον να επιλέξει την κατάλληλη για αυτόν μέθοδο, με βάση το μέγεθος της πέτρας  του. Οι διαθέσιμες σήμερα μέθοδοι είναι η εξωσωματική λιθοτριψία, η ουρητηροπυελοσκόπηση, η διαδερμική νεφρολιθοτριψία και η λαπαροσκοπική χειρουργική των λίθων.

Εξωσωματική λιθοτριψία

Στην εξωσωματική λιθοτριψία, τα κύματα που εστιάζουν στην πέτρα (ακτινοσκοπικά είτε μέσω υπερήχων) οδηγούν αρχικά στη διάβρωση και τελικά στη διάσπαση των λίθων, με τη δημιουργία ρωγμών. Δεν απαιτείται νάρκωση, ούτε νοσηλεία, παρά μόνο φάρμακα βραχείας δράσης για την αντιμετώπιση του πόνου. Η μέθοδος δεν ενδείκνυται στην εγκυμοσύνη, σε διαταραχές πήξης  του αίματος, στο ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής, σε σοβαρές σκελετικές ανωμαλίες ή στην παχυσαρκία.  Έχει επιτυχία 63-68% στη λιθίαση του νεφρού (ανάλογα με το μέγεθος της πέτρας) και 46-95% στη λιθίαση του ουρητήρα. Οι πέτρες από οξαλικό ασβέστιο ή κυστίνη διασπώνται δυσκολότερα.

Ουρητηροσκόπηση

Χρησιμοποιώντας εύκαμπτα ουρητηροσκόπια ελέγχεται ο ουρητήρας μέχρι τη νεφρική πύελο, επιτρέποντας διαγνωστικές αλλά και θεραπευτικές παρεμβάσεις.

Μέσα από αυτά, μπορούν να περάσουν λαβίδες σύλληψης, λαβίδες βιοψίας, basket (για εγκλωβισμό λίθων) και συστήματα κατακερματισμού λίθων (υπέρηχοι, laser). Η επιτυχία για όλους τους τύπους είναι 91-100%. Επιπλοκές όπως η διάτρηση ή το στένωμα του ουρητήρα εμφανίζονται μόλις στο 0,1-1,1% των περιπτώσεων.

Η ουρητηροσκόπηση μπορεί να προκαλέσει ουρολοίμωξη αν γίνει χωρίς αντιβιοτική αγωγή και διαταραχές στην πήξη του αίματος. Οι επιπλοκές διακρίνονται σε ελάσσονες (πόνος, πυρετός, αιματουρία, ουρολοίμωξη) και μείζονες, όπως η διάτρηση (1- 4,7%).  Τα ποσοστά επιτυχίας κυμαίνονται από 95-99%.

Διαδερμική νεφρολιθροτριψία

Είναι μέθοδος επιλογής στην αντιμετώπιση νεφρολιθιάσεων μεγαλύτερων των 2cm, με ποσοστά επιτυχίας που φτάνουν το 98%.  Το πιο σημαντικό στάδιό της είναι η παρακέντηση του πυελοκαλυκικού συστήματος, η οποία επιτυγχάνεται με υπέρηχους ή ακτινοσκοπικά. Ο κατακερματισμός του λίθου γίνεται όπως στους λίθους του ουρητήρα. Οι μόνες επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν είναι η διεγχειρητική ή μετεγχειρητική αιμορραγία και η διάτρηση της νεφρικής πυέλου.

Λαπαροσκοπική προσπέλαση

Επιτυγχάνεται  με τρεις ή τέσσερις μικρές οπές από το κοιλιακό τοίχωμα για λίθους νεφρικής πυέλου έως και 2-3 cm. Αντικαθιστά την ανοικτή επέμβαση με καλά αποτελέσματα, αλλά υψηλό κόστος νοσηλείας.