Τα κόκκινα αυγά είναι οι μεγάλοι πρωταγωνιστές του Πάσχα και επαναφέρουν τη συζήτηση για το αν η κατανάλωσή τους – υπό προϋποθέσεις κρύβει κινδύνους-  ή αν μπορούμε να γευόμαστε άφοβα, αυτό το δώρο της φύσης που συμβολίζει την αναγέννηση.

Το αυγό αποτελεί συμπύκνωση βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων. Πρωτεΐνες, μέταλλα, αντιοξειδωτικά,  καλά λιπαρά, βιταμίνες του συμπλέγματος Β όπως ριβοφλαβίνη, φυλλικό οξύ, βιταμίνη Β6 και βιταμίνη Β12 το καθιστούν τροφή υψηλής διατροφικής αξίας. Ένα αυγό έχει διατροφή αξία μιάμιση φορά το βάρος του σε κρέας ενώ οι πρωτεΐνες του είναι  πιο πλήρεις από του γάλακτος, πιο θρεπτικές από του κρέατος ή του ψαριού και πιο εύκολα αφομοιώσιμες από τον οργανισμό. Ένα μεγάλο αυγό περιέχει περίπου 80 θερμίδες και παρέχει το 10% της συνιστώμενης ημερήσιας ποσότητας σε πρωτεΐνη, σίδηρο και μέταλλα.  Μια και ο ρόλος του είναι να δίνει ζωή, περιέχει ουσίες πολύτιμες για τη δημιουργία και την ανάπτυξη. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες  του αυγού καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες που ενοχοποιούνται για σειρά ασθενειών συνδεδεμένων με καρδιακά νοσήματα αλλά και τον καρκίνο ενώ ο κρόκος του είναι πλούσιος σε βιταμίνη D.

Κι αν έχω υψηλή χοληστερόλη;

Η αλήθεια είναι ότι το αυγό  είναι προϊόν υψηλής χοληστερόλης,  περισσότερο από το κρέας ή τα τυριά. Επομένως αν υπάρχει τάση για υπερχοληστεριναιμία καλό είναι να αποφεύγουμε τη συχνή  κατανάλωση του. Αυτό όμως, δεν σημαίνει ότι πρέπει να το αποκλείουμε εντελώς από τη διατροφή μας, καθώς περιέχει λεκιθίνη, ουσία με ισχυρή αντιχοληστερολική  δράση. Η διατροφική χοληστερόλη των αυγών είναι μικρότερη από το 1/4 της συνολικής χοληστερόλης που επιβαρύνει τον οργανισμό. Την υπόλοιπη  χοληστερόλη την παράγει ο ίδιος ο οργανισμός. Τα επίπεδα της επηρεάζονται και από παράγοντες όπως το κάπνισμα, τα περιττά κιλά και η καθιστική ζωή.

Οι  έρευνες έχουν καταλήξει ότι  χαμηλή χοληστερόλη διασφαλίζει μία ισορροπημένη διατροφή, με μειωμένα κορεσμένα λίπη που μπορεί να προέρχονται από τρόφιμα όπως το κόκκινο κρέας, τα πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα, τα επεξεργασμένα κρέατα, τα τηγανητά, τα κέικ και τα γλυκίσματα. Αν καταναλώνετε  μόνο το ασπράδι, αποτελεί εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης χωρίς λίπος: γι’ αυτόν το λόγο  το ασπράδι  περιλαμβάνεται σε πολλά είδη διατροφής, που στόχο έχουν την απώλεια κιλών. Ωστόσο, παρ’ όλη τη μεγάλη διατροφική αξία του το αυγό δεν πρέπει να θεωρείται πλήρης τροφή γιατί  του λείπουν υδατάνθρακες, σάκχαρα, βιταμίνη C και  φυτικές ίνες.

Δύο αυγά την εβδομάδα

Σημασία έχει πώς παρασκευάζουμε το αυγό. Φροντίζουμε να είναι φρέσκο και  μαγειρεμένο χωρίς επιπλέον λίπη. Δεν χρησιμοποιούμε πολύ λάδι ή βούτυρο και αποφεύγουμε τα τηγανητά αυγά: προτιμούμε τα αυγά ομελέτα, βραστά ή ποσέ.

Για όσους δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας,  ένα αυγό την ημέρα ωφελεί. Ωστόσο στη συνολική ποσότητα πρόσληψης πρέπει να λάβουμε υπόψη και τα αναρίθμητα  έτοιμα παρασκευάσματα  που περιέχουν το συστατικό του αυγού. Γι’ αυτό η κατανάλωση αυγών, καλό είναι να μην ξεπερνά τα δύο την εβδομάδα.

Το ωμό ασπράδι δεν είναι από τις πιο εύπεπτες τροφές. Το μαγείρεμα διευκολύνει τη δράση των ενζύμων της πέψης, πήζοντας τις πρωτεΐνες του. Για τον κρόκο ισχύει  ακριβώς το αντίθετο: εάν καταναλωθεί  ωμός είναι εύπεπτος ενώ το μαγείρεμά του, τον καθιστά δύσκολο στη χώνεψή του.  Το αυγό είναι εξαιρετική διατροφή για παιδιά και  βρέφη:  μετά τον απογαλακτισμό των βρεφών, αποτελεί διατροφικό συμπλήρωμα στο μητρικό γάλα. Επιπρόσθετα, είναι μια από τις καλύτερες πηγές χολίνης,  απαραίτητο συστατικό των λιπών που συμβάλει στην καλή υγεία του εγκεφάλου. Το σώμα συνθέτει και από μόνο του χολίνη, ωστόσο, η ποσότητα δεν επαρκεί, οπότε τη συμπληρώνουμε  από τροφές.  Οι κρόκοι αυγών είναι  πλούσια πηγή δύο σημαντικών αντιοξειδωτικών, της λουτεϊνης και της ζεαξανθίνης, οι οποίες βοηθούν στην καλή λειτουργία των ματιών, συμβάλλοντας  στην πρόσληψη εκφυλιστικών νοσημάτων (π.χ ωχράς κηλίδας και καταρράκτη).

Ποιοι δεν πρέπει να νηστεύουν;

Δεν μπορούν όλοι να νηστέψουν το ίδιο αυστηρά, αν αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας που επιβάλλουν συγκεκριμένο διαιτολόγιο. Ο θεράπων ιατρός  θα καθορίσει αν μπορείτε να τροποποιήσετε το διαιτολόγιο σας: σε κάποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου, σιδήρου και βιταμινών, όπως για παράδειγμα σε εγκύους και θηλάζουσες.

Αντίστοιχα πρέπει να αποφεύγουν τη νηστεία για μεγάλα χρονικά διαστήματα όσοι πάσχουν από οστεοπόρωση ή εμφανίζουν σιδηροπενική αναιμία ή διαβήτη ή αντιμετωπίζουν ασθένειες όπως η παγκρεατίτιδα. Και τα παιδιά όμως καλό είναι να μην υποβάλλονται σε μακροχρόνιους περιορισμούς τροφών γιατί βρίσκονται στο κρίσιμο στάδιο της ανάπτυξης.  Το ασβέστιο είναι απαραίτητο για γερά οστά ενώ οι πρωτεΐνες είναι υπεύθυνες για την ομαλή ανάπτυξη και την διατήρηση του μυϊκού ιστού.

Η νηστεία, έχει κοινά στοιχεία με τη μεσογειακή διατροφή: ωστόσο απέχουμε από σημαντικές κατηγορίες τροφίμων που μάς εφοδιάζουν με πρωτεΐνες, σίδηρο και ασβέστιο.  Ωφελεί γιατί αφενός αποτοξινώνει τον οργανισμό από τα κορεσμένα λίπη, αφετέρου, όσοι διέπονται από θρησκευτικό συναίσθημα, έχουν πολύ λιγότερο οξειδωτικό στρες.  Σίγουρα είναι μύθος ότι βοηθά να χάσουμε βάρος: εξαρτάται από τις κατηγορίες τροφίμων με τις οποίες αντικαθιστούμε κρέας, γαλακτοκομικά προϊόντα και τα παράγωγα τους. Ναι σε φρούτα και λαχανικά, όχι σε ψωμί και ζυμαρικά!